Những bạn đã quen với giọng Anh-Mỹ có thể thắc mắc “Sao người Anh nói giọng lạ thế nhỉ?” và ngược lại. Thực chất, những gì chúng ta coi là kỳ lạ hay bình thường chỉ là dựa vào kinh nghiệm, quan điểm, cách nhìn nhận của cá nhân mà thôi. Nhưng không thể phủ nhận sự khác nhau giữa Anh-Anh (BrE) và Anh-Mỹ (AmE), vậy, tại sao lại có sự khác biệt này và khác ở những điểm nào? Bài viết này sẽ chỉ ra từ A đến Z để giúp bạn nhận biết và phân biệt sao cho đúng: bao gồm khác biệt phát âm, khác biệt ngữ pháp và khác biệt từ vựng.

Tại sao người ta lại nói tiếng Anh bên ngoài nước Anh?

Tiếng Anh được phát triển qua hàng trăm năm và đã thay đổi rất nhiều. Nó có những từ mới xuất phát từ tiếng Latin, Pháp, Đức, hay thay đổi từ những từ tiếng Anh nguyên bản ban đầu cho đến ngày nay. Những gì được cho là bình thường ngày nay, có lẽ là rất kỳ dị so với 100 năm trước.

Tiếng Anh bắt nguồn từ nước Anh – một phần của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Vương quốc Anh rất hùng mạnh, chính vì vậy, như những nước châu Âu khác, họ bắt đầu tìm cách đô hộ các nước khác. Thuộc địa của Anh ngày xưa chính là Canada và Mỹ bây giờ, chính vì vậy 2 quốc gia này đều nói tiếng Anh.

Nhìn chung, 2 loại tiếng Anh này cơ bản là giống nhau, nhưng đồng thời cũng tồn tại nhiều khác biệt. Nếu bạn có thể nói, đọc và hiểu nhiều loại tiếng Anh khác nhau, có lẽ bạn sẽ nhận ra rõ ràng được điều này. Nếu bạn cảm thấy đôi lúc khó hiểu giữa 2 loại, điều này hết sức bình thường, đối với người bản ngữ họ cũng sẽ nhầm lẫn nữa là. Một trong những sự khác nhau lớn nhất là phát âm.

1. Sự khác biệt phát âm

Đôi khi đến người bản xứ còn không hiểu được phương ngữ khác của tiếng Anh 100% đâu. Dưới đây là một vài điểm khác biệt cơ bản:

Phát âm chữ “r”

Sự khác nhau đầu tiên giữa 2 phương ngữ là việc phát âm chữ “r”. Nếu chữ “r” ở cuối của 1 từ, tiếng Anh-Mỹ thường phát âm nó như bình thường. Còn phần lớn trong Anh-Anh, nó không được phát âm.

VD: Computer

Lưu ý ở đây chữ “r” ở cuối câu thôi nhé, còn ở đầu hay giữa thì vẫn phát âm bình thường, tuy nhiên chữ “r” ở giữa câu sẽ được phát âm “nhẹ” hơn trong tiếng Anh-Anh.

Một vài phương ngữ Anh-Mỹ cũng không phát âm chữ “r” ở cuối câu như ở phía Bắc (Boston) và 1 phần phía Nam nước Mỹ.

Phát âm chữ “t”

Trong AmE, chữ “t” thường được đọc nghe gần như chữ “d”. Trong khi, BrE phát âm từ này khá rõ ràng.

VD: bitter. Từ này người Mỹ thường nói giống “bidder” – 1 từ hoàn toàn khác. Hoặc bạn có thể tra từ điển việc phát âm của 1 số từ như “better”, “butter”, “litter”.

Một điểm nữa là người Mỹ thường không hay phát âm chữ “t”, VD: trong từ “What”, chữ “t” không được nhấn mạnh như người Anh thường làm. Từ này người Mỹ thường phát âm giống “wuh” hơn.

Nguyên âm khác biệt

Nhiều người có thể để ý thấy chữ “a” chẳng hạn, có thể được phát âm thành thanh âm [æ] : sự kết hợp giữa a và e, điều này khá phổ biến trong tiếng Anh-Mỹ, chứ không phải Anh-Anh.

Những từ như “dance”, “after” hoặc “mathematics” đọc sẽ khác nhau giữa 2 phương ngữ. Hãy thử nghe xem nhé.

Hello Internet podcast

Nếu bạn muốn nghe các ví dụ trên để thấy được sự khác biệt giữa 2 phương ngữ, tôi xin giới thiệu 1 podcast gọi là “Hello Internet”. Nó được dẫn bởi 1 người Mỹ tên là Grey và 1 người Úc tên Brady – người nói với sự kết hợp accent Anh và Úc. Họ nói rất nhiều, nên bạn đôi khi sẽ cảm thấy không thú vị, tuy nhiên bạn sẽ có cơ hội để so sánh giữa các accent với nhau.

Hoặc bạn có thể tham khảo thêm các Youtube Channel khác

2. Sự khác biệt ngữ pháp

Vì tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ của bạn, nên bạn sẽ chú ý 2 tiếng này khác nhau về phát âm về từ vựng nhiều hơn, tuy nhiên thực chất là về ngữ phát cũng có sự khác biệt đấy, mặc dù không nhiều.

Have – Have got – got

Trong Anh-Anh, họ thường dùng cụm động từ “have got”, nhưng Anh-Mỹ thì chỉ đơn giản dùng “have”.

VD: 1 người từ Mỹ có thể nói “I have a car”, nhưng người Anh lại nói “I have got a car”.

Điều này dẫn đến khác nhau về format câu hỏi:

BrE: Have you got a car?

AmE: Do you have a car?

Người Mỹ còn có xu hướng nói “I got” thay cho nghĩa “I have”. Nhìn chung thì nói kiểu này không đúng về mặt ngữ pháp. Có lẽ vì đó là cách nói nhanh của câu “I’ve got”, trong đó việc phát âm “ve” không rõ ràng và chuyển thành “I got”, giống như trong cụm “I got a car” – đối với người Mỹ, cách nói này có nghĩa bạn đang có 1 chiếc xe bây giờ, hoặc đã từng có trong quá khứ.

Got – Gotten

Phần lớn thì dạng quá khứ là giống nhau giữa 2 phương ngữ, tuy nhiên có một vài ngoại lệ, phổ biến nhất là past participle của động từ “to get”

Trong tiếng Anh-Mỹ, “get” được chia thành “get-got-gotten”, còn Anh-Anh thì lại là “get-got-got”.

VD: “Hey, has Tony called you yet today?”

BrE: Yes, I’ve already got a call from him

AmE: Yes, I’ve already gotten a call from him.

Điều này được áp dụng cả với động từ “to forget” (AmE: forget-forgot-forgotten ; BrE: forget-forgot-forgot)

Động từ thì quá khứ

Với các động từ thông thường, thì quá khứ thường được thêm đuôi “-ed”

VD: look – looked

Push – pushed

Điều này đúng với cả AmE và BrE, tuy nhiên, có vài trường hợp, trong BrE thường thêm “-t” thay vì “-ed”

VD: burn – burnt (BrE) / burned (AmE)

Dream – dreamt (BrE) / dreamed (AmE)

Learn – learnt (BrE) / learned (AmE)

Chú ý rằng, trong BrE bạn có thể dùng cả 2 dạng trên, dùng cả “burnt” và “burned” đều đúng cả, nhưng “burnt” thì phổ biến hơn. Còn AmE, họ chỉ dùng –ed cho các động từ trên.

Giới từ

Chú ý các khác biệt sau:

– At the weekend (BrE) ; on the weekend (AmE)

– Different to (BrE) ; different from (AmE)

– Wait on line (BrE) ; wait in line (AmE)

– Monday to Saturday (BrE) ; Monday through Saturday (AmE)

Đánh vần

Bởi vì việc đánh vần thì liên quan đến Writing, những từ sau đây tuy phát âm giống nhau nhưng lại viết khác:

– our (BrE) vs –or (AmE)

Những từ như “colour”, “flavour”, “favourite” và “neighbour” có cụm “-our” trong tiếng BrE. Còn trong AmE, chữ “u” sẽ bị bỏ, tương tự nó sẽ được viết là “color”, “flavor”, “favorite”, “neighbor”.

– ise (BrE) vs –ize (AmE)

Một vài từ như “organise” và “realise” thường được viết với cụm “-ise” trong BrE, còn trong AmE thì thường được viết là “organize”, “realize”.

– Phụ âm đơn và đôi

Một vài từ trong BrE phụ âm được nhân đôi, trong khi tiếng Anh-Mỹ thì không.

VD: travelled (BrE) – traveled (AmE)

Travelling (BrE) – traveling (AmE)

Cancelled (BrE) – Canceled (AmE)

Modelling (BrE) – Modeling (AmE)

Trong Sự khác biệt giữa tiếng Anh-Mỹ và Anh-Anh (phần 2) chúng ta sẽ tiếp tục với Sự khác biệt về từ vựng giữa AmE và BrE.

Bạn có muốn kiểm tra trình độ tiếng Anh miễn phí!