Hóa 11 Bài 9: Axit Nitric Và Muối Nitrat - Lý Thuyết & Bài Tập (Có Lời Giải)

1. Axit Nitric

1.1. Cấu tạo nên phân tử

Axit nitric (HNO₃) sở hữu công thức kết cấu như sau:

Bạn đang xem:

Trong ăn ý hóa học HNO₃, nitơ sở hữu số lão hóa là +5 là số lão hóa tối đa.

1.2. Tính hóa học vật lý

- Axit nitric HNO₃ là một hóa học lỏng, ko màu sắc, bốc sương mạnh ở nhập môi trường thiên nhiên không gian độ ẩm sở hữu D = 1,53 g/cm³.

- Axit nitric kém cỏi bền nhập ĐK thông thường Lúc sở hữu khả năng chiếu sáng, hỗn hợp axit nitric quánh (HNO_3đ) Lúc bị phân diệt 1 phần tiếp tục giải hòa đi ra khí nitơ đioxit (NO₂). Khí NO₂ tan được nhập hỗn hợp axit, thực hiện mang đến hỗn hợp được màu sắc vàng. 

                                     4HNO₃ → 4NO₂ + O₂ + 2H₂O

- Axit nitric tan nhiều nội địa theo gót bất kể tỉ lệ thành phần nào là. Trong chống thực nghiệm thông thường sở hữu loại HNO₃ quánh, độ đậm đặc 68% sở hữu D = 1,40 g/cm³.

1.3. Tính hóa học hóa học

1.3.1. Axit HNO₃ là một trong trong số axit mạnh

Axit nitric là một trong trong số axit vượt trội nhất, nhập hỗn hợp loãng rất có thể phân li trọn vẹn trở thành ion H+ và ion NO3- .

Dung dịch HNO₃ sở hữu tính axit nên thực hiện quỳ tím gửi sang trọng đỏ; sở hữu tài năng thuộc tính với oxit bazơ, bazơ và muối hạt của axit yếu ớt rộng lớn muốn tạo đi ra muối hạt nitrat.

VD:

CuO + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O

Ba(OH)₂ + 2HNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2H₂O

CaCO₃ + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

1.3.2. Axit HNO₃ là hóa học lão hóa mạnh

Axit nitric sở hữu tính lão hóa mạnh. Tùy nằm trong nhập độ đậm đặc của axit và cường độ mạnh yếu ớt của một hóa học khử nhưng mà HNO₃ rất có thể bị khử muốn tạo đi ra những thành phầm không giống nhau của nitơ.

a, Tác dụng với kim loại

Axit nitric sở hữu tài năng lão hóa được đa số những sắt kẽm kim loại trừ Pt và Au. Khi ê, những sắt kẽm kim loại có khả năng sẽ bị lão hóa mà đến mức lão hóa tối đa và đưa đến thành phầm là muối hạt nitrat.

VD: Cu + 4HNO_{3 đặc} → Cu(NO₃)₂ + 2NO₂ + 2H₂O

Trong hỗn hợp HNO₃ quánh, nguội, sắt kẽm kim loại Al và Fe bị thụ động hóa vì thế 2 sắt kẽm kim loại đưa đến một tờ màng oxit bền, đảm bảo an toàn mang đến sắt kẽm kim loại ngoài thuộc tính của những axit nên, nhập thực tiễn dùng bình thực hiện vì thế nhôm hoặc Fe nhằm đựng HNO₃ quánh.

b, Tác dụng với phi kim

Khi đun rét HNO₃ quánh, tiếp tục rất có thể lão hóa được một vài phi kim như C, S, P..,…

VD: 3FeO + 10HNO₃ (đ) → 3Fe(NO₃)₃ + NO + 5H₂O

c, Tác dụng với ăn ý chất

HNO₃ quánh còn tồn tại tài năng lão hóa được không ít ăn ý hóa học vô sinh và cơ học không giống như: vải vóc, giấy tờ, mạt cưa, dầu thông,... dễ dẫn đến bị phá huỷ diệt hoặc bị bốc cháy Lúc nhưng mà xúc tiếp với HNO₃ quánh.

1.4. Ứng dụng

Axit nitric được sử dụng để:

-  Ứng dụng pha chế đi ra phân đạm NH₄NO₃,Ca(NO₃)₂,...

- Ứng dụng nhập phát hành dung dịch nổ: trinitrotoluen (TNT); thực hiện những loại thuốc chữa bệnh nhuộm; một vài ba dược phẩm.

1.5. Điều chế

1.5.1. Trong công nghiệp

Quy trình phát hành đi ra axit nitric kể từ amoniac bao gồm tía tiến độ như sau:

a, Giai đoạn 1: Oxi hóa khí amoniac (NH₃) vì thế oxi không gian trở thành nitơ monooxit (NO):

b, Giai đoạn 2: Oxi hóa nitơ monooxit nhằm trở thành nitơ đioxit vì thế oxi không gian nhập ĐK thường:

2NO + O₂ → 2NO₂

c, Giai đoạn 3: Cho nitơ đioxit thuộc tính với nước và với oxi muốn tạo trở thành axit nitric:

4NO₂ + O₂ + 2H₂O → 4HNO₃

Để rất có thể đưa đến axit nitric với độ đậm đặc cao hơn nữa 68%, người tao tiếp tục chưng đựng axit này với H₂SO₄ đậm quánh.

1.5.2. Trong chống thí nghiệm

Axit HNO₃ được pha chế bằng phương pháp mang đến NaNO₃ hoặc KNO₃ thuộc tính với axit H₂SO₄ quánh, nóng:

2NaNO₃(tt) + H2SO₄(đ) → Na₂SO₄ + 2HNO₃ ( xúc tác nhiệt độ độ)

2. Muối nitrat

2.1. Tính hóa học của muối hạt nitrat

Muối của axit nitric còn rất có thể được gọi là muối hạt nitrat. Một số muối hạt nitrat như: natri nitrat NaNO₃, bạc nitrat AgNO₃, đồng(II) nitrat Cu(NO₃)₂,...

2.1.1. Muối nitrat dễ dàng tan nội địa và là hóa học năng lượng điện li mạnh

Trong hỗn hợp loãng, muối hạt nitrat tiếp tục phân li trọn vẹn trở thành những ion.

2.1.2. Phản ứng nhiệt độ phân

Muối nitrat đơn giản dễ dàng bị phân diệt nhập môi trường thiên nhiên nhiệt độ, giải hòa oxi nên ở nhiệt độ phỏng cao thì muối hạt nitrat sở hữu tính lão hóa mạnh.

Muối nitrat của một vài những sắt kẽm kim loại hoạt động và sinh hoạt mạnh (K, Na,…) Lúc bị phân diệt đưa đến muối hạt nitrit và khí O₂.

VD:             2KNO₃ → 2KNO₂ + O₂ (nhiệt phân)

Muối nitrat của những sắt kẽm kim loại magie, kẽm, Fe, chì, đồng,… Lúc bị phân diệt tạo nên tiếp tục đi ra oxit của sắt kẽm kim loại ứng, khí NO₂ và O₂.

VD:            2Cu(NO₃)₂  →  2CuO + 4NO₂ + O₂ (nhiệt phân)

Muối nitrat của những sắt kẽm kim loại như: bạc, vàng, thủy ngân,... Lúc bị phân diệt tạo nên sẽ khởi tạo đi ra sắt kẽm kim loại ứng, khí NO₂ và O₂.

VD:           2AgNO₃ → 2Ag + 2NO₂ + O₂ (nhiệt phân)

2.1.3. Nhận biết ion nitrat

- Tại nhập môi trường thiên nhiên axit, ion NO^3- tiếp tục thể hiện nay tính lão hóa tương tự axit nitric HNO₃. Do ê loại thuốc chữa bệnh demo dùng nhằm phân biệt ion NO^3- là láo ăn ý vụn đồng và hỗn hợp H₂SO₄ loãng, đun rét.

- Hiện tượng: xuất hiện nay hỗn hợp được màu sắc xanh rớt và khí ko màu sắc hóa nâu đỏ gay nhập không gian.

3Cu + 8H⁺ + 2NO^3- → 3Cu²⁺ (dd màu sắc xanh) + 2NO↑ + 4H₂O

2NO + O₂ (không khí) → 2NO₂ (màu nâu đỏ)

2.2. Ứng dụng

- Muối nitrat được phần mềm đa phần nhập thực hiện phân bón chất hóa học (phân đạm): NH₄NO₃, NaNO₃, KNO₃, Ca(NO₃)₂.

- Kali nitrat còn được dùng nhằm chế dung dịch nổ đen sì (thuốc nổ sở hữu khói) chứa chấp 75% KNO₃, 10% S và 15% C.

- Tham gia nhập quy trình nitơ bên phía ngoài tự động nhiên

3. Axit nitric và muối hạt nitrat không giống nhau như vậy nào?

Về thực chất, axit nitric và muối hạt nitrat đang được không giống nhau. Muối nitrat là thành phầm sau phản xạ của axit nitric. 

Trong kết cấu, axit nitric đem ion H⁺ nên sở hữu tài năng thực hiện thay đổi màu sắc quỳ tím sang trọng đỏ gay. Còn muối hạt nitrat thì ko.

Xem thêm: Vé Máy Bay Tiếng Anh Là Gì? - Xe Tải Thành Hưng

4. Các dạng bài bác về axit nitric và muối hạt nitrat kể từ cơ bạn dạng cho tới nâng lên (có tiếng giải)

Bài 1: Cho hỗn hợp rắn gồm Mg, MgCO₃ vào dung dịch HNO₃ dư thu được một chất khí duy nhất và dung dịch X. Nhỏ một lượng dung dịch NaOH dư vào dung dịch X tao thu được thành phầm bao gồm kết tủa và khí thoát đi ra. Sản phẩm khử HNO₃ là?

Lời giải:

MgCO₃ Lúc phản xạ với axit tạo nên khí CO₂ ⇒ đó là khí độc nhất.

Vậy Mg + HNO₃ tạo nên thành phầm khử ko nên là khí ⇒ chỉ rất có thể là NH₄NO₃

Bài 2: Hãy ghi chép phương trình chất hóa học của những phản xạ triển khai sản phẩm gửi hóa bên dưới đây:

Lời giải:

(1) 4NO₂ + O₂ + 2H₂O → 4HNO₃

(2) 8HNO₃ + 3Cu → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

Hoặc CuO + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O

(3) Cu(NO₃)₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + 2NaNO₃

(4) Cu(OH)₂ + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2H₂O

(5) 2Cu(NO₃)₂ → 2CuO + 4NO₂↑ + O₂↑

(6) CuO + H₂ → Cu + H₂O (xúc tác nhiệt độ độ)

(7) Cu + Cl₂ → CuCl₂ (xúc tác nhiệt độ độ)

Bài 3: Hoà tan trọn vẹn một lượng 2,32 gam láo ăn ý oxit FeO và Fe₂O₃ nhập vào hỗn hợp HNO₃ quánh, dư thì nhận được 0,224 lít khí NO₂ (đktc). Tính lượng muối hạt Fe(NO₃)₂ tạo nên trở thành sau khoản thời gian kết thúc giục phản ứng?

Lời giải: 

Số mol khí = 0,22422,4 = 0,01(mol)

FeO + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + 2H₂O

0,01mol                0,01mol      0,01mol

Khối lượng Fe₂O₃ = 2,32 - 72.0,01 = 1,6 (g)

→ n$_{Fe_{2}O_{3}}$ = 1,6160 = 0,01(mol)

Fe₂O₃ + 6HNO₃ → 2Fe(NO₃)₃ + 3H₂O

0,01mol                      0,02mol 

Khối lượng muối hạt = 242.0,03 = 7,26 (g)

Bài 4: Cho 11 gam láo ăn ý Al và Fe nhập hỗn hợp HNO₃ loãng dư thì sở hữu 6,72 lit khí NO cất cánh đi ra (đkc). Tính m của từng sắt kẽm kim loại nhập láo ăn ý trên?

Lời giải:

Gọi x, hắn thứu tự là số mol Al, Fe nhập láo ăn ý, tao có: 27x + 56y=11 (1)

PTPƯ: 

Al + 4HNO₃ → Al(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

x                                           x                        (mol)

Fe + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

y                                           y                        (mol)

Tổng số mol khí thu được: n_NO = x + hắn = 6,7222,4 = 0,3(mol) (2)

Từ (1) và (2) tao sở hữu hệ phương trình: 27x + 56y = 11x + hắn = 0,3 → x = 0,2 và hắn = 0,1

Khối lượng Al = 27.0,2 = 5,4 (g)

Khối lượng Fe = 11 - 5,4 = 5,6 (g)

Bài 5: Khi hoà tan một lượng là 30,0g láo ăn ý đồng và đồng (II) oxit trong một,5 lít hỗn hợp axit nitric 1,00M (loãng), tao thấy bay đi ra 6,72L khí nitơ monooxit (NO) (đktc). Dung dịch sau phản xạ sở hữu độ đậm đặc mol của đồng (II) nitrat và axit nitric và dung lượng Phần Trăm của đồng (II) oxit là từng nào, hiểu được thể tích của những hỗn hợp đều không xẩy ra thay cho thay đổi.

Lời giải:

n$_{HNO_{3}}$ = 1,5. 1,00 = 1,50 (mol)

n$_{NO}$ = 6.72/22,4 = 0,3(mol)

PTHH: 3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O (1)

CuO + 2HNO₃ → Cu(NO₃)₂ + H₂O (2)

Theo pt(1) n_Cu = 3/2 . n_NO = 3/2 . 0,3 = 0,45 mol

Gọi n_CuO = x mol

Ta có: m_{hỗn hợp} = m_Cu + m_CuO = 0,45. 64 + 80x = 30,00

⇒ x = 0,015 ⇒ n_CuO = 0,015 mol ⇒ m_CuO = 0,015. 80 = 1,2 g

(Hoặc m_CuO = 30 – 0,45. 64 = 1,2g)

%CuO = 1,230.100% = 4%

Theo pt(1) n$_{Cu(NO_{3})_{2}}$ = n_Cu = 0,45 mol

Theo pt(2) n$_{Cu(NO_{3})_{2}}$ = n_CuO = 0,015 mol

⇒ Tổng nn$_{Cu(NO_{3})_{2}}$ = 0,45 + 0,015 = 0,465(mol)

CMn$_{Cu(NO_{3})_{2}}$ = 0,465/1,5 = 0,31(M)

Theo pt (1) n$_{HNO_{3}}$ = 4. n_NO = 4. 0,3 = 1,2 mol

Theo pt (2) n$_{HNO_{3}}$ = 2. n_CuO= 2. 0,015 = 0,03 mol

Xem thêm: Hướng dẫn vệ sinh máy giặt Electrolux

n$_{HNO_{3}}$ (dư)= 1,5 – 1,2 – 0,03 = 0,27(mol)

CM$_{HNO_{3}}$ = 0,27/1,5 = 0,18(M)

Trên đấy là tổ hợp của VUIHOC về bài bác 9 axit nitric và muối hạt nitrat. Các em học viên rất có thể hiểu một cơ hội rõ nét nhất về những đặc điểm, Điểm lưu ý và tầm quan trọng của axit nitric và muối hạt nitrat trải qua nội dung bài viết này. Để dò la hiểu kỹ rộng lớn về kỹ năng và kiến thức lên đường đua nhập Hoá học tập cung cấp trung học phổ thông, những em rất có thể truy vấn nhập Vuihoc.vn nhằm ĐK thông tin tài khoản hoặc contact trung tâm tương hỗ và chính thức hành trình dài ôn luyện kỹ năng và kiến thức nhập kỳ đua tiếp đây nhé!